सुरेश शर्मा, काठमाडौं । 
सेयर बजार अत्यधिक अस्थिर तथा संवेदनसिल हुन्छ । यसलाई विभिन्न कारक तत्वहरुले असर गर्दछ । नेपालको सेयर बजारलाई पनि असर गर्ने थुप्रै विभिन्न कारक तत्वहरु छन् । यहाँ, हामीले ८ प्रमुख कारकहरु सूचीबद्ध गरेका छौँ  जसले नेपालको सेयर बजारमा ठुलो प्रभाव पार्दछन् ।

१. राजनीतिक परिवर्तन
नेपाली परिवेशमा राजनीतिक परिवर्तनले शेयर बजारको प्रदर्शनमा ठुलो प्रभाव पार्ने गरेको छ । सेयर बजारका लगानीकर्ता हरुले राजनीतिक घटनाक्रमलाई नजिकबाट नियाल्ने गरेको देखिन्छ । कुनै राजनीतिक स्थिरता सँगै हुने सकरात्मक राजनीतिक परिवर्तनले सेयर बजारमा निकै ठुलो प्रभाव पार्दछ ।
 
२. समाचार, अफवाह तथा अनुमानहरु
नेपाललको सेयर बजार समाचार, हल्ला र अफवाह, अनुमान हरुबाट अत्यधिक प्रभावित रहेको छ । बजारमा चल्ने अफवाहहरू र मिडियामा आउने समाचारले शेयर बजारलाई प्रभाव पार्न ठूलो भूमिका खेल्छन् । 
अफवाह, अनुमान तथा अड्कलबाजी लाई कम गर्न, यस बजारमा पारदर्शिता बढाउनु पर्ने देखिन्छ ।बजारमा गफ र अफवाहहरु ध्वस्त पार्न सूचीकृत कम्पनीहरु सम्बन्धी जानकारी सार्वजनिक रुपमा सजिलै उपलब्ध र पहुँच योग्य हुनुपर्दछ ।

३.ब्याज दर
नेपालको शेयर बजार र ब्याजदर बीच नकारात्मक सम्बन्ध रहन्छ । अर्थ व्यवस्थामा उच्च ब्याज दरको समयमा, शेयर बजारमा भारी गिरावट आउँछ । त्यस्तै, कम ब्याज दरको वातावरण भएमा, बजार फस्टाएको देखिन्छ ।

४. तरलता 
अर्थ व्यवस्थामा तरलताको अवस्थाले पनि नेपालको शेयर बजारमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ । जबकम ब्याजदरमा पर्याप्त तरलता उपलब्ध छ भने सेयर सूचाङ्कमा उल्लेख्य वृद्धि हुने गरेको देखिन्छ । अर्थ व्यवस्थामा अधिक तरलता संगै, पैसा सेयर बजार तर्फ प्रवाह हुन्छ । परिणाम स्वरूप सेयर बजारमा लगानीकर्ताहरुको वृद्धिले गर्दा सेयरको मुल्यहरुमा तीब्र बृद्धि हुने गर्दछ ।

५. पैसा आपूर्तिमा वृद्धि 
पैसा आपूर्तिको सेयर बजार संग एक मजबूत सकारात्मक सम्बन्ध छ । एक उदार मौद्रिक नीतिले सेयर बजारमा एक सम्पत्तिको मूल्य बबललाई ट्रिगर गर्न सक्दछ, जुन मुख्यतया बैंक तथा वित्तिय संस्थाद्वारा हावी हुन्छ । पैसाको आपूर्तिमा बृद्धि संगै शेयर बजार सकारात्मक दिशामा अग्रसर हुन्छ । तर पैसा आपूर्तिमा संकुचनले सेयर मूल्यहरुमा गिरावट ल्याउँदछ । 

६. व्यापार प्रदर्शन तथा लाभांश
नेपालको सेयर बजारसूचीबद्ध कम्पनीहरुको प्रदर्शन लाई राम्ररी नजिक बाट अनुसरण गर्दछ । जब व्यवसायको कमाई र प्रदर्शन बढ्छ, शेयर बजार सकारात्मक दिशामा तर्फ सर्दछ ।नेपाली लगानीकर्ताहरु त्रैमासिक रिपोर्ट अध्ययन गरेर राम्रो प्रदर्शन गर्ने स्टकमा रुचि राख्ने गरेको देखिन्छ । साथै, लगानीकर्ताले बढी लाभांश दिने स्टकहरू छनौट गर्छन । त्यस्तै उनीहरूले अन्य कम्पनीहरूको तुलनामा बोनस सेयर घोषणा गर्ने कम्पनीहरूलाई रुचाउँछन् ।

७. केन्द्रीय बैंकका नीतिहरु 
बैंक तथा वित्तिय संस्थाहरुको नियमनकारी निकाय नेपाल राष्ट्र बैंकको नीतिले पनि नेपालको सेयर बजारमा ठुलो प्रभाव पादर्छ । मुख्यत बैंक तथा वित्तिय संस्थाद्वारा हावी सेयर बजार ती नीतिहरु द्वारा बैंक तथा वित्तिय संस्थामा कुनै प्रभाव संगै प्रतिक्रिया जनाउँछ । अधिकतर, सेयर जमानतको बिरूद्ध ऋण दिनेमा नेपाल राष्ट्र बैंकको नीतिले स्टक बजार सूचाङ्कको उतार चडावमा असर गरेको देखिन्छ ।
यस्तै बैंक तथा वित्तिय संस्थाको चुक्ता पूँजी बढाउने बारे नेपाल राष्ट्र बैंकको नीतिले पनि सेयर सूचकांकमा वृद्धि भएको पाइन्छ । 

८. मुद्रास्फीति
अन्त्यमा, मुद्रास्फीतिको पनि नेपालको शेयर बजार संग एक सकारात्मक सम्बन्ध हुन सक्छ । उच्च मुद्रास्फीतिको अवधिमा, लगानीकर्ताहरु उच्च प्रतिफल उत्पन्न गर्नको लागि आफ्नो पैसा सेयर बजारमा राख्दछन जसले सेयर सूचाङ्कमा वृद्धि गराउँछ ।