काठमाडौं–इस्योरेन्समा डिजिटल प्लेटफर्मको विकास भएपछि ग्राहकहरुले सोझै बीमा कम्पनीबाट आफूले चाहेको बीमा पोलिसी खरिद गर्न पाउँछन भन्ने बहस विगत लामो समयदेखि चल्दै आएको हो । त्यसो त सोझै इस्योरेन्स कम्पनीमार्फत बीमा खरिद विक्रि गर्न थालेपछि इस्योरेन्स एजेन्टहरु किन चाहियो भन्ने प्रश्नमा विगत लामो समयदेखि इस्योरेन्स र रि–इस्योरेन्स र प्राधिकरणमै बसेर काम गरेका गार्डिएन माइक्रो लाइफ इन्स्योरेन्सको प्रमुख कार्यकारी अधिकृत चिरायु भण्डारीले डिजिटल इन्स्योरेन्स पोलिसी गाइडलाइन–२०८०ले बीमा क्षेत्रको डिजिटल कारोबार र इस्योरेन्स एजेन्टहरुलाई थप सहयोग पुग्ने बताएका छन । बैंकिङ्ग समाचारले सञ्चालन गर्र्ने ‘इन्स्योरेन्स इन्साइट’ विशेष कार्यक्रममा बोल्दै उनले यस्तो बताएका हुन। उनी भन्छन, ‘प्राधिकरणले डिजिटल कारोबारका लागि विगत लामो समयदेखि पहल गरेको थियो । ‘डिजिटल इन्स्योरेन्स पोलिसी गाइडलाइन २०८०’ ले बीमा कारोबारमा थप मद्दत पुग्छ ।’

बीमा क्षेत्रलाई डिजिटल कारोबारमा परिणत गर्न नेपाल बीमा प्राधिकरणले अर्को पहल गरेको छ । नेपाल बीमा प्राधीकरणलेख ‘डिजिटल इन्स्योरेन्स पोलिसी गाइडलाइन २०८०’ को मस्यौदा तयार पारेको छ । बीमकहरुबाट हुने गतिविधिलाई पारदर्शी र प्रविधियुक्त बनाउनका लागि प्राधिकरणले यो मार्गदर्शनको मस्यौदा तयार पारेको हो । डिजिटल माध्यमबाट इन्स्योरेन्स प्रोडक्टको प्रवद्र्धन तथा पोलिसी खरिदबिक्री गर्नका लागि यो मार्गदर्शन लागू गर्न लागिएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।

यस्तो डिजिटल पोलिसी गाइडलाइनले एजेन्टहरूलाई फाइदा हुने सिइओ भण्डारीको धारणा छ । उनी भन्छन, ‘एजेन्ट कम्पनी आइराख्नु परेन । बस चड्नु पनि परेन । बाइक गुडाउन पनि परेन । एजेन्टहरुले घरमा बसेर इन्स्योरेन्स गराउन प्रेरित गर्न सक्छन् । एजेन्ट घरघरमा बीमा गराउँदै हिँड्नु परेन । यसले एजेन्टको काममा सहजता पुर्याउँछ ।’ भण्डारीका अनुसार एजेन्टले कागजरहित कारोबारबाट हटेर डिजिटल प्लेटफर्ममा बसेर बीमा गराउँदा स्मार्ट पनि देखिन्छ । भौतिक रुपमा हुँदै आएको बीमा सम्बन्धी कामहरु अनलाइनबाटै गर्दा स्मार्ट व्यवस्थापन हुने भण्डारीको बुझाई छ । गार्डियन माइक्रो लाईफ इन्स्योरेन्स कम्पनीले सुरुवात चरणबाट नै डिजिटल पोलिसी किन्न र बुझ्न पाइने व्यवस्था गरिरहेको उनले बताए । उनी भन्छन, ‘गार्डियन माइक्रो लाइफ इन्स्योरेन्सको एप्स डाउनलोड गर्ने वित्तिकै जहाँ पनि, जुनसुकै बेलापनि डिजिटल सेवा लिन सकिन्छ । हामीले यस्तो प्रणालीको शुरुवात गरिसकेका छौँ । यसले मोबाइलबाट नै बीमकको हातमा पोलिसी प्राप्त हुन्छ ।’

‘इन्स्योरेन्स पोलिसी गाइडलाइन २०८० को मस्यौदामा के छ ?

नेपाल बीमा प्राधिकरणले बीमकहरुबाट हुने गतिविधिलाई पारदर्शी र प्रविधियुक्त बनाउन ‘डिजिटल इन्स्योरेन्स पोलिसी गाइडलाइन २०८०’ को मस्यौदा तयार पारेको छ ।

जीवन र निर्जीवन बीमक तथा लघु जीवन र निर्जीवन बीमकहरुले अब डिजिटल इकोसिस्टमको प्रयोग गरी बीमा पोलीसी खरिद बिक्री गर्न सक्नेगरी मस्यौदा ल्याइएको प्राधिकरण बताउँछ । तर बीमकले ग्राहकको डिजिटल इन्स्योरेन्स अकाउन्ट (डिआईए) खोली डिजिटल माध्यमबाट पोलिसी खरिद विक्री गर्नुपर्ने हुन्छ । यसका लागि बीमकले ग्राहकको अकाउन्ट खोलेर युजर नेम र पासवर्ड उपलब्ध गराउनुपर्ने उक्त मस्यौदामा उल्लेख गरिएको छ ।

डिजिटल अकाउन्ट खोलेपछि नियामकले मापदण्डअनुसार ग्राहकको केवाईसी अद्यावधिक गर्नुपर्ने अनिवार्यता मार्गदर्शनमा छ । ग्राहक डिजिटल अकाउन्टको नम्बर युनिक हुनुपर्ने व्यवस्था गर्नुपर्ने पनि प्राधिकरणले जनाएको छ । यसका लागि ग्राहकको ई–मेल आईडी वा मोबाइल नम्बर अनिवार्य रहेको उल्लेख छ । यसैगरी नियामक स्वीकृत गरेबमोजिम बीमकले डिजिटल माध्यमबाट बीमा व्यवसाय गर्न ई–प्रपोजल तयार गर्नुपर्ने मार्गदर्शनमा प्रस्ताव गरिएको छ । ई–प्रपोजलमा अभिकर्ताको पूर्ण विवरण पनि समावेश गर्नुपर्ने व्यवस्था मार्गदर्शनमा गरिएको छ ।

यसैगरी डिजिटल इन्स्योरेन्स अकाउन्टमार्फत हुने पोलिसी बिक्री तथा नवीकरणको भुक्तानी पनि विद्युतीय माध्यमबाटै हुनुपर्ने व्यवस्था गर्नुपर्ने प्रस्ताव मार्गदर्शनमा गरिएको छ । यसका लािग बीमकले इजाजतप्राप्त भुक्तानी सेवा प्रदायक वा मोबाइल तथा इन्टरनेट बैंकिङ्गको प्रयोग गर्नुपर्ने हुन्छ ।

बीमकले दाबी भुक्तानी पनि डिजिटल माध्यमबाटै गर्नुपर्ने अनिवार्यता मार्गदर्शनमा गरिएको छ । यसका लागि बीमकले सम्बन्धित भुक्तानी सेवा प्रदाक कम्पनीसँग आवश्यक सम्झौता गर्नुपर्ने व्यवस्था मार्गदर्शनमा प्रस्ताव गरिएको छ । प्राधिकरणले मस्यौदा तयार पार्दै विज्ञहरुबाट रायसुझाव माग गरेको छ ।